Uyuşmazlık çözümünde arabuluculuk, tarafların uzlaşmaya varmasına yardımcı olan önemli bir yöntemdir. Bu süreçte arabulucunun rolü, taraflar arasındaki iletişimi yönetmek ve güven inşa etmek açısından kritik önem taşır. Yanlış anlamalar ve iletişim eksikliği birçok uyuşmazlığın temelini oluşturur. Arabulucu, tarafsız bir üçüncü taraf olarak, tarafların birbirlerini dinlemelerini, anlamalarını ve çözüm üretmelerini sağlar. Bu nedenle, arabulucu, etkili iletişim teknikleri kullanarak ve doğru sorular sorarak tarafların birbirini anlamasına ve doğru şekilde iletişim kurmasına yardımcı olmak zorundadır.
Arabuluculuk sürecinin temelinde, taraflar ve arabulucu arasında güvene ve saygıya dayalı dengeli bir ilişki kurmak yatar. Bu sayede taraflar, kendilerini rahatça ifade edebilir ve çözüme açık hale gelebilirler. Arabulucu, taraflarla birlikte ya da teker teker görüşmeler yaparak onların duygularını anlamaya çalışır. Her bir tarafla yapılan görüşmelerde, uyuşmazlığın temelleri incelenir ve uzlaşma imkânı değerlendirilir. Arabulucu, süreç sonunda tarafların anlaşamaması halinde son bir çözüm önerisi sunabilir.
Arabulucu, süreç boyunca açık ve anlaşılır bir dil kullanarak tarafların her birinin kendisini anladığından emin olmalıdır. Karmaşık yasal terimler yerine, tarafların kolayca anlayabileceği kelimeler tercih edilmelidir.
Arabulucu, her bir tarafa empati göstermeli ve onların deneyimlerini, davranışlarını ve duygularını önyargısız bir şekilde değerlendirmelidir. Tarafların ihtiyaç ve çıkarlarını göz ardı etmeden, onlara anlayışla yaklaşılmalı ve sürecin sonunda varılacak anlaşmanın da bu ihtiyaç ve çıkarları gözeteceğine dair güven verilmelidir.
Etkin dinleme, arabulucunun en önemli becerilerinden biridir. Tarafları dikkatle dinlemek, onların ihtiyaçlarını ve kararlarını daha iyi anlamayı sağlar. Aynı zamanda, arabulucunun taraflara karşı eşit mesafede olduğunu ve tarafsızlığını koruduğunu gösterir.
Arabulucu büyük bir sabırla hareket etmeli ve hem birlikte hem de birebir görüşmelerde tarafları aceleye getirmemelidir.
Arabuluculuk, taraflar için zorlayıcı bir süreç olabilir. Taraflar, dinlenilmek, anlaşılmak ve kendilerini ifade etmek isterler. Bu da sabır ve zaman gerektiren bir süreçtir.
Arabuluculuk zor bir süreçtir. Bu nedenle arabuluculukta iletişim becerileri, taraflar arasında güven inşa etme ve uzlaşmaya varma yolunda kritik önem taşır. Arabulucu etkili iletişim kurarak, tarafları dinleyerek ve anlayarak, adil bir anlaşmaya varılarak uyuşmazlıkların çözümüne katkıda bulunur.
Kaynak:Temel Arabuluculuk Eğitimi Katılımcı Kitabı, Aralık, 2021
Pınar Çelik – Arb.Musa Sağ